„Nowe nabytki Zbiorów Specjalnych” PAN Biblioteki Gdańskiej. Na wystawie zobaczymy m.in. XVI-w. mapę czy album fotograficzny z 1934 r.
27 stycznia 2023, 11:31W PAN Bibliotece Gdańskiej od wtorku (24 stycznia) można oglądać wystawę „Nowe nabytki Zbiorów Specjalnych”. Zaprezentowano 70 obiektów z 3256 pozyskanych przez instytucję w zeszłym roku. Do najcenniejszych/najciekawszych należą trzyczęściowa mapa z 1573 r., a także album fotograficzny z 1934 r. z podróży pary drezdeńczyków po Prusach Wschodnich.
Bliżej wyjaśnienia słonecznej zagadki. Chłodne ciemne plamy na powierzchni podgrzewają koronę
15 czerwca 2023, 11:46Problem grzania korony słonecznej pozostaje nierozwiązany od 80 lat. Z modeli obliczeniowych wynika, że temperatura we wnętrzu Słońca wynosi ponad 15 milionów stopni, jednak na jego widocznej powierzchni (fotosferze) spada do około 5500 stopni, by w koronie wzrosnąć do około 2 milionów stopni. I to właśnie ta olbrzymia różnica temperatur pomiędzy powierzchnią a koroną stanowi zagadkę. Jej rozwiązanie – przynajmniej częściowe – zaproponował międzynarodowy zespół naukowy z Polski, Chin, USA, Hiszpanii i Belgii. Zdaniem badaczy za podgrzanie części korony odpowiadają... chłodne obszary na powierzchni.
Zmiany kształtu jądra złota zaskoczyły fizyków i pokazały, jak mało wiemy
20 listopada 2023, 10:43Przed 50 laty w laboratorium ISOLDE w CERN-ie odkryto, że jądra atomów mogą zmieniać kształt. Wówczas zaobserwowano to zjawisko w odniesieniu do jąder rtęci, później również bizmutu. Teraz naukowcy stwierdzili, że również i jądro złota zmienia kształt, ale w inny sposób niż rtęć i bizmut. Najnowsze badania dowiodły więc, że zjawisko zmiany kształtu jądra atomowego wciąż stanowi wyzwanie dla naszego rozumienia fizyki na poziomie atomów.
Gaia odkryła dużą liczbę masywnych gwiazd wystrzelonych z wielką prędkością z gromady R136
17 października 2024, 10:43Sonda Gaia odkryła 55 gwiazd, które z dużą prędkością zostały wyrzucone z gromady R136, znajdującej się Wielkim Obłoku Magellana, galaktyce satelitarnej Drogi Mlecznej. Odkrycie oznacza, że liczba gwiazd uciekających z gromady jest 10-krotnie większa niż dotychczas przypuszczano. Do wyrzucenia gwiazd może dochodzić w młodych gromadach w wyniku bliskich spotkań znajdujących się tam nowo narodzonych gwiazd.
Kawałek ogrodu na biurku
15 września 2006, 17:34Kiedy na dworze powoli zaczyna się jesień, a biurko ginie pod zwałami papieru, trochę zieleni przypomni odchodzące powoli w zapomnienie wakacyjne przygody. Stojak na długopisy, kredki czy ołówki ze sztucznej trawy to nie to samo, co soczysta trawa w parku, ale stanowi przyjemną odmianę i alternatywę dla kubków lub swojskiego bałaganu.
Magiczne kamienie wikingów
10 lutego 2007, 21:13Wikingowie używali specjalnych kryształów, zwanych kamieniami słonecznymi, które pomagały im przewidzieć pogodę. Testy przeprowadzone na Morzu Arktycznym wykazały, że umożliwiały one także ustalanie pozycji Słońca i sprawne nawigowanie nawet przy zachmurzonym niebie.
Nieśmiałość szkodzi sercu
13 lipca 2007, 13:04Nieśmiali są bardziej narażeni na śmierć z powodu chorób serca czy udarów niż osoby towarzyskie. Ostatnie badania amerykańskie wykazały, że ryzyko zgonu z ich powodu wzrasta aż o połowę.
Pamięć wspomagana
10 grudnia 2007, 10:24Naukowcom z Karolinska Institutet udało się odnaleźć obszar odpowiedzialny za dobrą pamięć, tzw. filtr nieistotności (ang. irrelevance filter). Okazuje się, że u osób, które nawet w niesprzyjających warunkach doskonale wszystko zapamiętują, obserwuje się zwiększoną aktywność zwojów podstawnych mózgu (Nature Neuroscience).
Błyskawiczna tama
14 maja 2008, 10:53Firma Arch Therapeutics poinformowała, że wkrótce rozpocznie kliniczne testy nanomateriału, który niemal natychmiast zatrzymuje krwawienie. Materiał został opracowany na słynnym MIT, a Arch Therapeutics kupiła licencję.
Plemniki z zęba
9 lipca 2008, 08:58Zespół Iriny Kerkis z Butantan Institute w São Paulo pracuje nad nową metodą leczenia męskiej niepłodności. Przyszły tata musi poświęcić jeden ząb, ale jeśli jest naprawdę zdeterminowany, nie stanowi to zapewne przeszkody.
